Wanneer je als bioloog aan boord bent met 33 leerlingen, dan kom je eigenlijk in een soort biologisch experiment terecht. Althans zo voelt dat af en toe. Het experiment leent zich bij uitstek om ethogrammen op te zetten, of met protocollen aan de slag te gaan als het gaat om gedrag. Nu is gedrag een groot begrip en als onderzoeker heb ik geleerd om me te beperken. Vandaar dat ik me nu alleen bezig zal houden met het eetgedrag.
Eten is een belangrijk onderdeel aan boord. Tenslotte willen we allemaal gezond blijven en voldoende en goed eten daarbij is belangrijk. We mogen ons dan ook erg prijzen met onze kok die als een ware meester zijn kennis overdraagt op ons allen. The king of the jungle zorgt goed voor al zijn leeuwtjes. En zoals iedere mannetjesleeuw betaamt, laat hij de pride (de keukenploeg) het fysieke werk doen. Zonder hem zou je je afvragen wat er van ons terecht zou komen; zeker als je verschillende momenten van eetgedrag nader analyseert.
Laten we beginnen met het ontbijt. Waar in het begin van de reis ieder aan het ontbijt zat, wordt het voor sommigen toch steeds lastiger om zich naar het ontbijt te slepen. Het is dat men weet dat het goed voor hen is maar een warm bed klinkt toch ook wel erg goed. Het lijkt wel alsof sommigen zich als stokstaartjes even dienen op te warmen voordat men daadwerkelijk tot actie kan overgaan.
Wanneer de pride na het ontbijt dan aan het werk gaat voor de warme lunch, dan komen de eerste nieuwsgierige aagjes al kijken wat er straks te eten valt. Vaak is de warme lunch een buffet op het middendek. Wat er nu gebeurt lijkt een beetje op het gedrag in de savanne bij een waterpoel. Zodra het buffet neer wordt gezet zie je direct de hyena’s verzamelen. Bang en ongerust dat het straks op is en met als doel om hun “watervoorraad” snel aan te vullen. Gelukkig zijn er ook nog de zebraatjes die geduldig wachten totdat er uit de waterpoel gedronken kan worden. Zij laten de hyena’s maar hun gang gaan.
Nu is er een moment dat werkelijk alles slaat!
En dat is het moment dat er zoetigheid wordt klaargemaakt door de pride. Het is te vergelijken met de ontdekking van een net gedood kadaver op de savanne. Zodra één gier er weet van heeft dan komen uit alle hoeken en gaten de aasgieren aanvliegen. Natuurlijk zijn de vale kapgieren er steeds als eerste bij. Tenslotte zijn zij het die de huid van het jonge kadaver met hun scherpe bek enkel open kunnen pikken.
Zij eisen zo het eerste deel op. Gelukkig is het niet zo dat iedere gier daadwerkelijk moet vechten voor zijn aandeel. Wel blijft het een ontzettende drukte rondom het kadaver totdat het volledig opgegeten is.
’s Avonds bij het diner (koud en vergelijkbaar met het ontbijt) lijkt de rust over de savanne weer neergedaald te zijn. Het diner vindt plaats in een keurige tafelsetting. Als een gemoedelijke olifanten-familie wordt er nu voor gezorgd dat eenieder te eten krijgt. De aasgieren van de middag, voorzien elkaar van voedsel. Het is geen moeite om voedsel te delen en uit te wisselen. Dit lijkt bijna op normaal mensengedrag ;). Interessant hoe gedrag zo snel aangepast kan worden.
Als de pride is uitgewerkt en ieder zijn buikje vol heeft, kijk ik als bioloog al weer uit naar de volgende dag; welk gedrag zal ik dan eens onder de loep nemen….
Frank, docent